Wycieraczka samochodowa, kasownik autobusowy, kamizelka kuloodporna czy wykrywacz min. Świat bez nich nie byłby taki sam. Ale mało kto wie, że to wynalazki Polaków.

Bilety do kontroli

Kasownik biletowy używany w każdym miejskim autobusie czy tramwaju na świecie zawdzięczamy najwybitniejszemu polskiemu wynalazcy z grona Wielkiej Emigracji, Janowi Józefowi Baranowskiemu. Ochotnik z powstania listopadowego zaraz po jego upadku wyemigrował do Francji. Za swój wynalazek otrzymał w 1849 r. na Wystawie Krajowej w Paryżu medal ministra robót publicznych Francji oraz medal Francuskiego Towarzystwa Zachęty do Wynalazczości. Baranowski oprócz kasownika opatentował jeszcze 17 innych wynalazków, m.in semafor.

Sita księżycowe

W procesie podboju kosmosu swoje stałe miejsce będzie miał urodzony w Strzyżowie prof. Mieczysław Bekker. Zespół konstruktorów pod jego kierunkiem stworzył pojazd LRV (Lunar Roving Vehicle), którym kosmonauci poruszali się po Księżycu. A sam Bekker był autorem wszystkich rozwiązań technicznych. We wspomnieniach z pracy nad tym projektem Bekker śmiał się, że wykradł żonie wszystkie sitka z kuchni, ponieważ nieustannie przesiewał przez nie piasek i badał jego zachowanie.

Koncertowo zbiera wodę

Wycieraczka samochodowa, czyli pasek gumy rozciągnięty na metalowym uchwycie wycierający krople deszczu. Pierwsze jej projekty pojawiły się na początku XX w. Chociaż patent został przyznany amerykańskiej bizneswoman Mary Anderson, to Polak Józef Hoffman (pianista urodzony w Krakowie) jest wynalazcą najskuteczniejszego modelu. Został wdrożony do produkcji w fabryce Forda w Detroit.

W służbie Jej Królewskiej Mości

Wynalazek porucznika Józefa Kosackiego uratował życie tysiącom ludzi. Wykrywacz min skonstruowany zimą 1941 r. został przetestowany już w marcu 1942 r. w Szkocji. Szybkie wyprodukowanie 500 szt. tego ?aparatu umożliwiło przejście 8. Brytyjskiej Armii przez niesławne pola minowe pod ?El-Alamejn i przyczyniło się do jej zwycięstwa. Za swoje zasługi Kosacki otrzymał list z podziękowaniami od brytyjskiego króla Jerzego VI. Konstrukcja polskiego wynalazku okazała się na tyle dobra, że była stosowana przez następne 50 lat.

Idol Marka Twaina

Kamizelkę kuloodporną żołnierze zawdzięczają Polakowi, Janowi Szczepanikowi - nauczycielowi i wynalazcy z Tarnowa. Nazywany był "polskim Edisonem", "polskim da Vinci". Sam Mark Twain opisał go z zachwytem w swoich artykułach. Był samoukiem i autorem kilkuset patentów. Na świecie rozsławił go wynalazek kamizelki, która potrafiła pochłonąć energię pocisku rewolweru kaliber 8 mm, wystrzelonego z odległości trzech kroków. W 1902 r. o Szczepaniku usłyszał cały świat, kiedy to kareta wyłożona tkaniną kuloodporną jego pomysłu uchroniła króla Hiszpanii Alfonsa XIII przed śmiercią w zamachu bombowym.

Uczeń Einsteina

Za ojca trójwymiarowej fotografii uważa się polskiego fizyka prof. Mieczysława Wolfkego. W 1920 r. dokonał on rozbicia procesu wytwarzania obrazu na dwie fazy. Oznaczało to możliwość rejestrowania obrazów w trzech wymiarach. Sam Wolfke, który habilitował się u Alberta Einsteina na Uniwersytecie w Zurychu, był zapalonym eksperymentatorem. Już jako 17-latek opatentował "telektroskop bez drutów", który miał służyć do przenoszenia obrazów na odległość za pomocą fal elektromagnetycznych, czyli prototyp telewizora.

Przed braćmi Lumiére

Za wynalazców kinematografu świat uważa braci Lumiére. Jednak jeden z nich, Louis, podczas prezentacji wynalezionego przez Kazimierza Pruszyńskiego pleografu wszystkim obecnym oznajmił: "Panowie, ten człowiek jest pierwszy w kinematografii, ja jestem drugi". Swój aparat kinematograficzny Pruszyński skonstruował w 1894 r., czyli niecały rok przed braćmi Lumiére. Urządzenie służyło jednocześnie do rejestracji materiału filmowego i jego projekcji. 14 lat później, w 1908 r., Pruszyński skonstruował pierwszą na świecie przenośną kamerę filmową.